Obecni na posiedzeniu członkowie Komisji - według załączonej listy obecności.
Obecni na posiedzeniu goście:
1. Przemysław Ossowski- Kierownik PZDR w Świeciu.
Otwarcia posiedzenia dokonał Przewodniczący Komisji Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa, Pan Grzegorz Tomaszewski, który powitał członków Komisji oraz zaproszonych gości. Następnie przedstawił porządek obrad:
1. Informacja z działalności ODR w Powiecie za 2022 r.
2. Analiza materiałów będących przedmiotem obrad Rady Powiatu Świeckiego.
3. Sprawy bieżące.
4.
Do pkt. 1
Pan Przemysław Ossowski podziękował za zaproszenie, a następnie przedstawił Informację o działalności Powiatowego Doradztwa Rolniczego w Świeciu w 2022 r. (przedstawiony materiał stanowi załącznik do protokołu).
Pan Józef Belt zadał pytanie dot. liczebności pracowników PZDR w Świeciu.
Pan Przemysław Ossowski wyjaśnił, że najliczniejszy zespół liczył 14 pracowników, obecnie jest to 7 osób w dziale doradztwa.
Pan Zbigniew Kapusta zauważył, że oddział w Świeciu liczy tylu pracowników, co kiedyś w samej gminie Nowe.
Pan Przemysław Ossowski odpowiedział, iż zarówno jakość jak i ilość świadczonych usług zależy od pracowników, ich stażu czy doświadczenia. W gminie Nowe, z przyczyn kadrowych od kilku lat brakuje pracowników PZDR-u, mimo to rolnicy wykonują swoją działalność. Podkreślił, że starają się to zmienić, ale jest to kwestia czasu.
Pan Zbigniew Kapusta rozumie, że wynika to z działań odgórnych, a nie samego PZDR-u.
Pan Grzegorz Tomaszewski zapytał, czy na taki stan rzeczy ma wpływ konkurencja.
Pan Przemysław Ossowski uważa, że PZDR jest nadal konkurencyjnym podmiotem, który wiele usług świadczy bezpłatnie, a płatne działania charakteryzują się korzystnymi cenami. Nie mniej jednak na rynku działają firmy, które utrzymują się z takiej działalności.
Pan Franciszek Koszowski dodał, że to rolnicy decydują, czy chcą skorzystać z pomocy PZDR czy prywatnych firm.
Pan Przemysław Ossowski zgodził się z tą opinią i zaznaczył, iż wiele osób przywiązanych jest do doradcy, a relacje bezpośrednie i zaufanie do pracowników odgrywają znaczącą rolę.
Pan Grzegorz Tomaszewski powiedział, że liczba osób będąca w zasobie doradztwa rolniczego przekłada się na ilość rolników i gospodarstw i zauważył, że w porównaniu do lat ubiegłych znacznie się ona zmniejszyła.
Pan Przemysław Ossowski wskazał, iż zmienił się również charakter pracy doradcy, jest więcej działań administracyjnych, a mniej bezpośrednich, ponadto uważa się, że od momentu wstąpienia Polski w struktury UE stali się wypełniaczami wniosków.
Pan Zbigniew Kapusta potwierdził, iż słyszy się negatywne opinie o działalności ODR, który uważany jest za swego rodzaju policję ale podkreślił, że rozumie charakter ich działalności.
Pan Przemysław Ossowski nie zgodził się z taką oceną, a jako argument wskazał, iż to właśnie ODR jest tym, który ratuje rolników przed opresjami kar i złego postępowania.
Pan Zbigniew Kapusta zauważył, że współcześni rolnicy są osobami światłymi, nie są to rolnicy, którzy działali kilkanaście lat temu i odparł, że w jego poprzedniej wypowiedzi chodziło o to, że ODR pewnych rzeczy pilnuje i doradza, ale zrozumiałe jest również to, że na pewne kwestie nie ma wpływu.
Pan Józef Belt powołał się na głosy rolników którzy twierdzą, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa odsyła ich do PZDR-u twierdząc, że tam dowiedzą się więcej.
Pan Przemysław Ossowski stwierdził, że Agencja posiada wiedzę na pewno od strony praktycznej. Obecnie PZDR jest w trakcie szkoleń dot. dopłaty do obszaru, ale tak samo jak ARiMR wymieniają się doświadczeniami.
Pan Franciszek Koszowski zapytał, kiedy wchodzi w życie nowy program dopłat.
Pan Przemysław Ossowski objaśnił, iż od 15 marca będzie można składać pierwsze wnioski, ale na dzień 1 lutego brakuje jeszcze 18 rozporządzeń związanych z dopłatami obszarowymi. Na szkoleniach, które są przeprowadzane przekazywana jest wiedza o obecnym stanie faktycznym.
Pan Franciszek Koszowski wspomniał o wymogu zgodnie z którym rolnicy mają zrobić zdjęcie zaoranego pola w ciągu 12 godzin od pokrycia go obornikiem.
Pan Przemysław Ossowski powiedział, że kluczowe w tej sprawie jest wymieszanie obornika z glebą w ciągu tych 12 godzin. Funkcjonuje aplikacja z tzw. zdjęciem geotegowanym i zaznaczył, że trudności z tym związane będą miały przede wszystkim osoby starsze.
Pan Franciszek Koszowski ocenił, że wszystko będzie udokumentowane i kontrolowane.
Pan Przemysław Ossowski objaśnił, że na tym etapie chodzi o udokumentowanie faktu, że został wywieziony obornik i został on wymieszany z glebą w ciągu 12 godzin. W momencie, kiedy rolnik składa wniosek, wysyła zdjęcie do Agencji. Zdjęcie to powiązane jest ze współrzędnymi geograficznymi, datą i czasem i na tej podstawie następuje ocena spełnienia warunków i przyznania środków. Płatność ta składa się natomiast z dwóch transz (warunkowości i norm) oraz tzw. ekoschematów, których celem jest wprowadzanie ekologicznych rozwiązań. Pomimo, iż cały ten proces wydaje się dość skomplikowany wyraził opinię, że doradcy i agencja jako płatnik oraz rolnicy jako beneficjenci poradzą sobie i w przyszłym roku będzie zupełnie inaczej.
Pan Józef Belt nawiązując do wypowiedzi przedmówcy zapytał, czy jeżeli rolnik nie zrobi zdjęcia geotegowanego będzie mógł skorzystać z ekoschematów.
Pan Przemysław Ossowski wytłumaczył, że jest to dobrowolna rzecz. Taki rolnik będzie mógł skorzystać także z innych działań, jak np. międzyplon, wsiewki czy obszary miododajne.
Pan Józef Belt w związku z uzyskaną odpowiedzią zadał pytanie, czy podstawa dopłat będzie dużo mniejsza i dlatego wprowadza się ekoschematy.
Pan Przemysław Ossowski odpowiedział, że prawdopodobnie dopłaty będą większe, ale podstawa mniejsza. Uznał, iż nowy system jest trudniejszy, ale służy on uporządkowaniu pewnych rzeczy.
Pan Grzegorz Tomaszewski przypomniał okres, kiedy zaczęły obowiązywać e-wnioski. Wywołało to przerażenie wśród rolników ze względu na utrudnienie, ale mimo to zarówno pracownicy jak i rolnicy sprostali temu przede wszystkim dzięki szkoleniom PZDR.
Pan Przemysław Ossowski odnosząc się do wcześniejszej wypowiedzi wspomniał o sytuacji, kiedy wprowadzono wnioski klęskowe, które można było składać tylko w formie on-line. Zaskoczył go fakt, jak wielu rolników nie poradziło sobie z tym. Większe gospodarstwa posiadają własne komórki, gdzie wyspecjalizowane osoby zajmują się obsługą administracyjną i tego typu sprawami, ale „mniejsi” rolnicy nie potrafili temu sprostać.
Pan Józef Belt dodał, że głównie starsze osoby mają z tym problem.
Pan Przemysław Ossowski zgodził się z tą opinią ale zaznaczył, że także wśród młodych zdarzały się pojedyncze przypadki.
Pan Grzegorz Tomaszewski odparł, że wiele takich osób nie skorzystało z dopłat, ponieważ nie podołali oni z obsługą systemu.
Pan Przemysław Ossowski wyjaśnił, że tacy rolnicy skorzystali z pomocy doradców, dzięki czemu mogli otrzymać dopłaty. Nadal poszukiwana jest właściwa komunikacja z rolnikami, ale okazuje się, iż w wielu gminach najlepszym nośnikiem informacji jest Facebook. Ponadto PZDR otrzymał od Dyrekcji Minikowa zgodę na stworzenie strony internetowej dedykowanej tylko naszemu Powiatowi.
Pan Grzegorz Tomaszewski zauważył, że w wielu gminach działa system powiadamiania mieszkańców.
Pan Przemysław Ossowski wskazał, że wykorzystywane są sms-y czy strony internetowe w zależności od gmin.
Pan Grzegorz Tomaszewski na przykładzie gminy Świekatowo powiedział, że działa zarówno strona na Facebook-u, jak i wysyłane są sms-y do rolników z informacją m.in. o szkoleniach. Oprócz tego istotne wiadomości zamieszcza się na tablicach ogłoszeń, ale nie spełniają one już swojej roli.
Pan Przemysław Ossowski podkreślił, że zmienia się sposób przepływu informacji- bardzo pomocna okazuje się tutaj współpraca z gminami polegająca np. na bezpłatnym udostępnianiu sal na szkolenia czy pełnieniu przez doradców dyżurów w gminach.
Pan Franciszek Koszowski wspomniał o nierealnych do zrealizowania niektórych wymogach otrzymania dopłat.
Pan Grzegorz Tomaszewski zwrócił uwagę, że każdy przypadek jest indywidulny.
Pan Zbigniew Kapusta poprosił o oszacowanie, jaka będzie wysokość dopłat bezpośrednich w przypadku spełnienia wszystkich warunków.
Pan Przemysław Ossowski objaśnił, że są określone stawki, ale żeby móc podać kwotę należałoby obliczyć to na podstawie konkretnego gospodarstwa z konkretną ilością rozwiązań, praktyk i schematów, które są odpowiednio punktowane. Powiedział również, iż bardzo wysoko punktowana jest integrowana produkcja roślin ale jednocześnie wskazał, że nie trzeba wykorzystać wszystkich ekoschematów aby otrzymać maksymalną kwotę z dopłat.
Pan Grzegorz Tomaszewski poprosił o ocenę, czy ekoschematy będą trudniejsze od działalności rolno-środowiskowej.
Pan Przemysław Ossowski odparł, że będą one łatwiejsze mimo, że może wydawać się to dość skomplikowane.
Pan Józef Belt zapytał, czy na szkoleniach organizowanych przez PZDR dostępne są materiały dla rolników, które następnie mogą otrzymać.
Pan Przemysław Ossowski odpowiedział, że każdy z chętnych może wpisać się na listę podając swój adres mailowy, dzięki czemu otrzyma prezentację zawierającą najważniejsze informacje, oprócz tego dostępne są również materiały w formie papierowej. Aktualnie PZDR jest po 2 szkoleniach i wielu rolników korzysta z takiej możliwości.
Pan Józef Belt powracając do zdjęć geotegowanych zauważył, że można zrobić zdjęcie pola należącego do innego rolnika.
Pan Przemysław Ossowski wyjaśnił, że na zdjęciu będą określone konkretne współrzędne geograficzne.
Pan Zbigniew Kapusta ocenił, że jest to utrudnienie dla rolników.
Pan Grzegorz Tomaszewski zadał pytanie, czy PZDR uczestniczy w składaniu wniosków na dofinansowanie fotowoltaiki.
Pan Przemysław Ossowski odparł, że tak. Od 1 marca będzie można składać wnioski, a dofinansowanie wynosi do 150 000 złotych (50% kosztów kwalifikowanych). Warunkiem jest jednak prowadzenie produkcji rolnej oraz spożytkowanie 80% pozyskanej energii w gospodarstwie, a 20% na potrzeby domu. Wskazał, iż przy produkcji roślinnej jest to trudniejsze do spełnienia niż przy produkcji zwierzęcej.
Następnie dyskutowano o wykorzystywaniu energii pochodzącej z paneli fotowoltaicznych oraz magazynowaniu jej na potrzeby gospodarstw i wynikających z tego korzyściach.
Pan Grzegorz Tomaszewski wyraził opinię, że coraz mniej rolników prowadzi hodowlę.
Pan Przemysław Ossowski zgodził się z ta opinią i dodał, że jest większa specjalizacja i coraz mniej gospodarstw prowadzi produkcję rośliną i zwierzęcą. Wynika to przede wszystkim z nakładu pracy, braku rąk do pracy i konieczności spełnienia określonych wymogów.
Pan Zbigniew Kapusta odparł, że jest to głównie kwestia ekonomii i opłacalności.
Pan Józef Gawrych zwrócił się do Pana Przemysława Ossowskiego z pytaniem, czy wykonują najnowsze badania dot. ekonomiki rolnictwa i opłacalności produkcji poszczególnych zbóż czy zwierząt.
Pan Przemysław Ossowski odpowiedział, że posiadają uwspółcześnione dane, które są dostępne na stronie internetowej ODR-u. Można znaleźć tam aktualne ceny, które pozyskiwane są od rolników, z rynku czy punktów skupu/sprzedaży, a kalkulacje wykonywane są po zakończeniu sezonu.
Pan Grzegorz Tomaszewski wspomniał, iż w ciągu minionego sezonu były potężne rozbieżności jeśli chodzi o ceny zakupu środków do produkcji rolnej i ceny sprzedaży. Następnie zapytał, czy w związku z brakującymi rozporządzeniami będzie trzeba uzupełniać dane, które już teraz przekazywane są na szkoleniach w gminach.
Pan Przemysław Ossowski wskazał, że szkolenia będą trwały do 3 marca, a decyzja o ew. uzupełnianiu danych zapadnie w chwili, gdy pojawi się możliwość składania wniosków.
Pan Franciszek Koszowski zapytał, czy w każdej gminie jest doradca z ODR-u.
Pan Przemysław Ossowski objaśnił, iż dorady pełnią dyżury w każdej gminie, choć nie w każdy dzień.
Do pkt. 2 Wobec wcześniejszego zapoznania się z materiałami sesyjnymi przez członków Komisji w punkcie tym nikt nie zabrał głosu. Do pkt. 3 W sprawach bieżących nikt nie zabrał głosu. Na tym posiedzenie zakończono. Protokolant: Katarzyna Kwaśnik Biuro RadyPrzewodniczący Komisji Ochrony Środowiska,
Rolnictwa i Leśnictwa
(Grzegorz Tomaszewski)